تهران شهر غنی از آثار تاریخی و فرهنگی است که یکی از آنها را می‌توان کاخ ثابت پاسال نام برد. قصر سنگی که بیش از ۱۵ میلیون دلار ارزش دارد. با ما در «معجزه» تا انتهای این مطلب همراه باشید تا بیشتر درباره آن صحبت کنیم.
کاخ ثابت پاسال را بیشتر بشناسید
این ساختمان دارای بیش از ۱۱ هزار و ۵۴۳ مترمربع مساحت است و معماری آن از روی الگوی معماری قصر پتی تریانو فرانسه الهام گرفته شده است؛ البته که این شباهت عوام پسندانه است و در اصل این دو ساختمان شباهت آنچنانی به یکدیگر ندارند؛ این ساختمان بیشتر به کاخ سفید آمریکا شباهت دارد! این کاخ در زمان خودش تا بیش از ۱۵ میلیون دلار ارزش داشته است.
قصر سنگی قبل از انقلاب جمهوری اسلامی متعلق به یکی از سرمایه‌داران معروف ایرانی به نام «حبیب الله ثابت» بود که بعد از انقلاب مصادره شد!
این ساختمان هم‌اکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بر اساس شواهد موجود کار پایان ساخت این کاخ در سال ۱۳۴۰ به اتمام رسیده است و کل مدت زمان ساخت آن ۱۲ سال به طول انجامید.
هیچ‌کس تا به امروز از داخل معماری آن نتوانسته دیدن کند و هم‌اکنون براساس اخبار ضدونقیض، گویا قصد تخریب این کاخ و سپس ساخت هتل را دارند.
کاخ ثابت پاسال در انتهای شمالی جردن، تقاطع خیابان طاهری و روانپور واقع شده است.
نگاهی به معماری این قصر سنگی
حبیب الله ثابت قدم به قدم شاه همه جا بود و نباید تعجب کرد که لوکس‌گرایی و زیبایی‌های کاخ پادشاه چشم ثابت را گرفته بود!
او برای معماری کاخ ثابت پاسال خود، سنگ تمام گذاشت! چیزی که از نمای بیرون می‌توان دید استخر بزرگ، تئاتر روباز، پارکینگ است.
طبق شواهد موجود، وی برای معماری داخلی هم با شرکت مزون ژانسن قرارداد بست؛ این شرکت از شرکت‌های مطرحی بود که با طراحی خیمه‌های جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی خیلی از افراد را انگشت به دهان گذاشت!
همچنین بر اساس گفته‌ها، پرده‌های این عمارت ضخیم و تیره بلژیکی است، سقف گچ‌بری کلاسیک است ، دیوارها دارای کاغذ دیواری بدون طرح و رنگی متناسب با پرده است، شومینه‌ها از مرمر و درهای آن چوبی متعلق به یک قصر فرانسوی است.
حبیب الله ثابت کیست؟
یک بازرگان زبردست، صنعت‌گر و کارآفرین باهوش را می‌توان به ثابت پاسال نسبت دارد. او متولد ۱۲۸۲ خورشیدی در تهران است. خانواده وی از لحاظ مالی بسیار سطح پایین و ضعیف بودند و خود حبیب الله هم تحصیلات آنچنانی نداشت ولی در عوض تاجر پارچه بسیار زیرک و با پشتکار بود.
از همان دوران کودکی مشغول دادوستد بود و با همین پشتکار خود توانست در سن ۱۸ سالگی خودرو فورد بخرد و بعد شروع به مسافرکشی از توپخانه به قلهک کند.
سپس این کار را به مسیرهای دورتر برد و بعد بغداد، بیروت رفت و موفق شد در یکی از سفرهایش خودرو خود را به ۲ برابر قیمت بفروشد.
او این کار را بارها انجام داد و بعد برای آشنایی با کارخانه‌جات ماشین‌سازی به فرانسه و ایتالیا رفت و در یکی از سفرهایش ۲ دستگاه کامیون خرید و پس از بازگشت به ایران اولین شرکت حمل و نقل مدرن را با اسم «اداره حمل و نقل ثابت» تأسیس کرد.
وی با هوش تجاری خود و دقت در مشاهده فرصت‌های متنوع در کشورهای موفق، کارخانه تولید لوازم خانگی، مبل و لوازم اداری چوبی را راه‌اندازی کرد و تمام ماشین‌آلات مربوطه را از آلمان خرید؛ به مرور او تبدیل به کارآفرین خبره و کاربلد شد.
ولی دنیا همیشه بر وفق مراد انسان‌ها نمی‌چرخد و حبیب الله هم از این موضوع مستثناء نبود، شرکت او به دلیل عدم پرداخت هزینه لوازم خریداری شده از سمت وزارتخانه وقت کشور در آستانه ورشکستگی قرار گرفت و زمانی که او پول را وزارت کشور درخواست کرد، بازداشت و به ۳ ماه زندان محکوم شد.
پس از آزادی، رضاشاه در این موضوع مداخله کرد و با شرکت او وارد قرارداد انحصاری تأمین لوازم اداری قوه قضائیه و وزارت شهرداری شد.
جبیب الله ثابت دارایی‌های بسیار زیادی داشت که کاخ ثابت پاسال یکی از آنها است؛ برخی از دارایی‌های او عبارت است از:
- شرکت فیروز
- شرکت ایران فلکس
- رادیو و تلویزیون ایران
- بانک توسعه صنعت و معدن ایران
- پپسی کولا در ایران (زمزم)
- ایران سیلندر
- شرکت جانسون اند جانسون
- جنرال تایر و رابر
- اتو لایت
- سیکاب
- شرکت چوب پنبه
- بانک ایران و خاورمیانه
- بانک ایرانیان
- شرکت تولید و تصفیه روغن اسو
- بانک ایران و انگلیس
- هواپیماهای بیچ‌کرافت
- ریش‌تراش فیلیپس
- لیفتراک
وی همچنین دارای نمایندگی خودرو داج، چند نوع تلویزیون و یخچال، کارخانه‌های بزرگ لاستیک سازی گودریچ و چند کارخانه قند بود. ثابت دارای ۴۱ شرکت بازرگانی بود که حدود ده هزار نفر در آنها مشغول به کار بودند.
به یاد داشته باشید
کاخ ثابت پاسال از عمارت‌های زیبایی است که در نلسون ماندلا یا جردن تهران قرار دارد. این کاخ زیبا متعلق به سرمایه‌دار نام‌دار ایرانی به نام حبیب الله پاسال است. تاکنون هیچ‌کسی به جز کارکنان آنجا موفق به دیدن فضای داخلی آن نشده‌اند و هر حرف و حدیثی درباره آن وجود دارد صرفا یک حدس و گمان است. کاخ ثابت پاسال در معرض تخریب و خرابی قرار دارد ولی فعلا این موضوع قطعی نشده است!
نوبت شماست
آیا کاخ ثابت پاسال را می‌شناسید؟ چه کاخ‌های دیگری در تهران سراغ دارید؟ لطفا نظرات و دانسته‌های خود را با ما و مخاطبان عزیزمان به اشتراک بگذارید.
عجب بنای جالبی کاش میشد داخلش رو دید من چند بار از کنارش رد شدم واقعا زیباست
چرا تو آثار باستانی ثبت شده کاخ ثابت پاسال ولی داره خراب میشه و اجازه بازدید نمیدن مگر در اختیار میراث فرهنگی نیست
حیف چنین آثار تاریخی و فرهنگی که در حال منقرض شدن هستند